Vegan peynir, hayvansal gıda tüketmeyen kişiler için üretilmiş bir besindir. Vegan peyniri çeşitli kuruyemiş ve bitki özleri içerir. Hayvansal gıda kullanılmadan üretilen vegan peynirin tadı, kıvamı ve kokusu içeriğine göre değişiklik gösterebilir. Bu ürünler doğal olarak üretilen ve kolayca sindirilebilen besinlerdir. Vegan peynirinin rengi veya kıvamı normal peynire benzerdir. Ancak tadında bulunan farklılık kolayca anlaşılır.
Çeşitli bitki veya kuruyemiş özlerinden elde edilen aromalar hem koku hem de tat olarak ön plana çıkabilmektedir. Vegan peynir yapımı tarifleri için internet kaynakları incelenebilir. Endüstriyel olarak büyük ölçekte vegan ürünleri ve vegan peynirleri üreten birçok işletme bulunmaktadır. Çeşitli marketlerde bulunabilen vegan peynirleri e-ticaret sitelerinden de temin etmek mümkündür.
Vegan peyniri içeriğinde bulunan ürünler patates ve bezelye proteini, ayçiçek yağı, Hindistan cevizi yağı, bitki aromaları, sofra tuzu ve koruyucular şeklinde sıralanabilir. Peynir, çeşitli bitkisel ürünlerdeki proteinlerin laktik asit bakterileri yardımıyla sertleştirilmesiyle yapılabilmektedir. Vegan peynirinde hurma ve aspir yağları, beyaz fasulye ezmesi ve farklı bitkilerden toplanan laktik asit bakterileri dahil olmak üzere tamamen bitkisel içerikler bulunmaktadır.
Paketlenmiş formda bulunabilen laktik asit bakterileri peyniri fermente etmek için kullanılabilmektedir. Kaju, badem ve macadamias gibi yağlı kuruyemişler de vegan peynir içeriğine katılabilmektedir. Bu kuruyemişlerin beyaz olması ve aromatik özellikleri vegan peynirlerin renk ve tadını etkiler. Çorbalarda, soslarda ve çeşitli tatlılarda kullanılan tapyoka da, koyulaştırıcı bir madde olarak vegan peynirde kendine yer bulabilmektedir. Tapyoka nişastası olarak da bilinen bu ürün, peynirin ipeksi dokuda ve uzun ömürlü olmasına yardımcı olur. Ayrıca ürünü sertleştirmek ve belirli bir kıvam elde etmek için agar tozu kullanılabilmektedir.
Vegan Peynir Tüketimi
Veganlar hayvanlardan elde edilen et, süt, yumurta, bal vs. yemezler. Bu besinlerin yanı sıra mercimek, fasulye, meyve, kuruyemiş ve mantar gibi bitki ve tahıl familyalarından ürünleri tercih ederler. Veganların tüketimi için üretilen vegan peynirler, çeşitli bitki ya da kuruyemişlerin işlenmesiyle elde ediliyor. Gerek peynir gerek diğer vegan ürünlerin tüketiminde hayvan refahı ve çevresel kaygılar yer alır. Bazı insanların laktoz intoleransı ile mücadele etmek için vegan peyniri tükettiği de bilinmektedir. Laktoz intoleransı, sütte bulunan ve laktoz olarak bilinen laktozu bağırsakta sindirememe durumu olarak tanımlanır.
Bu durumdan dolayı sağlık sorunu yaşayan kişiler de bitki bazlı peynirlere yöneliyor. Çocukların ise vegan ürünler tüketerek yetiştirilmesi konusunda çeşitli görüşler vardır. Bu görüşler arasında, çocukların gelişme çağında hayvansal ürünlerden sağlanan besinlere ihtiyaç duyduğu için vegan tüketimin uzun süreli uygun olmadığı hususu öne çıkmaktadır. Ancak besin alerjisi bulunması halinde vegan ürünler tercih edilebilmektedir.
Özellikleri ve Besin Öğeleri Açısından Vegan Peyniri
Vegan peynir doğrudan soya sütünden yapılabildiği gibi soya sütünden yapılan tofu peynirinden de üretilebilmektedir. Üretim aşamasında damak zevkine ve tercihe göre farklı kullanımlar olabilmektedir. Badem sütü, besin mayası, sarımsak tozu, çörek otu kullanılabilmektedir. Blok, dilimlenmiş veya sürülebilir formda bulunan vegan peynirler bulunabilmektedir. Otlu, cheddar, parmesan, vegan kaju ve süzme peynir olarak tüketiciye sunulabilmektedir. Beslenme açısından bakıldığında 100 gram vegan peyniri içerisinde önemli objeler vardır. Ortalama 3,5 gram protein, 22 gram karbonhidrat ve 21 gram yağ bulunabilmektedir. Ayrıca bu ürün 291 kalori içerir. Tüketmeyi planladığınız peynir miktarına göre kalorisi de değişir. Diyet sürecinde tüketilebilecek 1 veya 1,5 porsiyon (30-45 gram) vegan peynirden yaklaşık 88-132 kalori alınabilmektedir.
Vegan Peyniri Tüketiminin Yararları
Vegan peynirler ve diğer ürünler, hayvansal temelli gıdalardan yapılanlara göre daha hafif olmaktadır. kolaylıkla sindirilebilmektedir. Ayrıca tam bir diyet gıda özelliği de taşıyan vegan peynirin faydaları şu şekilde sıralanabilmektedir.
- Vegan peyniri içeren bir vegan diyeti, vücuda antioksidanlar bulunmaktadır. Lif sağlayan demir, magnezyum, potasyum mineralleri de fazlaca bulunmaktadır. Folik asit (B9), A, C ve E vitaminleri açısından zengindir.
- Böbrek yetmezliği veya tip 2 diyabet hastalarına verilebilecek bir üründür. Kan şekerinin belirli bir seviyenin altında tutulması gerektiği durumlarda tüketilebilmektedir.
- Kilo fazlası blunan ve kilo vermek isteyen kişilerin gönül rahatlığıyla yiyebileceği bir besindir. Bu durumda diyet uygulayan kişilerin tüketebileceği ürünler listesinde yer almaktadır.
- Düzenli bakliyat ve sebze tüketiminin hastalık oluşumuna engel olduğu bilinmektedir. Ayrıca çevresel faktörlere karşı vücudu belli oranlarda koruduğu bilinmektedir. Bu kapsamda, vegan peynirin ve diğer vegan gıdaların kişilere fayda sağladığı kanısı bulunmaktadır.
- Düşük tansiyon seviyelerinin geliştirilmesi konusunda vücudu desteklemektedir. Kalp hastalığı gibi risklere karşı bariyer niteliği bulundurmaktadır. İçerdiği bitkisel öğeler vücudunuzun kendisini yenilemesine yardımcı olur.
Vegan Peyniri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Vegan peynir türlerinden olan tofu peyniri de soya sütü tortusu ile üretilen bir gıda türüdür. Yumuşak ya da sert kıvamda bulunabilen bu peynir tatlı, yemek ve salatalarda rahatça kullanılabilmektedir. Ticari ölçekte üretim ve dağıtım gerçekleştiren firmalar tarafından vegan peynir çeşitleri için birçok seçenek sunulmaktadır. Sade olarak tedarik edilebilecek vegan peynirler bulunabilmektedir. Otlu, cevizli ve biberli çeşitleri de blok ya da krem formda bulunmaktadır.
Vegan peynir üretimi yapan firmaların üretim süreçleri veya ürün içerikleri internet sitelerinde bulunabilmektedir. Evde yapıldığında kesinlikle 1-2 hafta içerisinde tüketilmesi uygun olan vegan peynirler bulunmaktadır. Fabrikalarda üretildiğinde daha uzun süre kesinlikle raf ömrüne sahip olabilmektedir. Bu durumda vegan peynir içeriğine ayrıca katılan koruyucu maddelerin etkisi büyüktür. Ürünün muhafazası kesinlikle buzdolabı içerisinde gerçekleştirilmediğinde kısa sürede bozulma meydana gelmektedir. Vegan peynirlerinin fiyatları üretici firmaya, ürün içerisinde bulunan bitkiye göre ayrıca değişmektedir. Kuruyemiş özleri, baklagil gibi malzemelerin yoğunluğuna göre de böylece değişiklik gösterebilmektedir.
