Her ne kadar adı elma olsa da ayçiçeği ailesinden olan, sapsarı çiçekler açan, tıpkı patates gibi toprak altında büyüyen, sebze çeşidi olan yer elması; şüphe yok ki toprağın bize sunduğu en büyük mucizelerden bir tanesi. Peki şifa deposu olan yer elması nelere faydalı, nasıl yetişiyor ve nasıl tüketiliyor? Merak ettiğiniz her şey bu yazıda..
Yer elmasının besin değerleri nelerdir?
Ortalama ağırlığı 100 ila 120 gram olan yer elmasının 100 gramında 75 kalori bulunmaktadır. Folik asit, potasyum, demir ve lif içeriği yüksek olan yer elmasının 100 gramında bulunan besin değerleri ise şöyledir: Karbonhidrat (17.4 gr), lif (1.6 g), protein (2.0 g), yağ (0.0 g), kolesterol (0.0 mg), A vitamini (20.0 IU), C vitamini (4.0 mg), potasyum (429.0 mg), kalsiyum (14.0 mg), demir (3.4 mg)
Yer elması faydaları nelerdir?
Düşük kalorili bir besin türü olduğu ve içerisinde barındırdığı yüksek lif sayesinde tokluk hissi verdiği için özellikle zayıflamak isteyenler tarafından tercih edilen yer elması, en büyük kilo karşıtı besinler arasındadır. Bu özelliği ve karbonhidrat barındırmaması sebebi ile diyet yapması gereken şeker hastaları tarafından da tercih edilmektedir.
Yer elmasının bilinen diğer faydaları ise şu şekildedir:
- Hücrelerin yenilenme hızını arttırarak cildin diri ve genç kalmasını sağlayan anti aging özelliğine sahiptir.
- Hücrelerin yenilenmesini destekleyerek mutosyona uğramasını engeller ve tümör oluşumunun önüne geçer.
- Vücudun enerjisini yükselterek canlılık ve zindelik verir. Yorgunluğun en büyük düşmanıdır.
- Böbrek üstü bezlerinin çalışmasını sağlayarak vücudun susuzluk sorununu giderir. Böbreklerin düzgün çalışmasını destekleyerek kum ve taş oluşumunun önüne geçer.
- Akciğerlerde oluşabilecek hasarların da önüne geçen yer elması, göğüs iltihaplanmalarının oluşumuna engel olmasının yanı sıra oluşan balgamın da vücuttan atılmasını sağlar.
- İçeriğindeki fosfor sayesinde kemik erimesi sorununa faydalı olur.
- Yüksek oranda demir ihtiva eder ve kansızlığın en büyük düşmanıdır.
- Potasyum oranının yüksek olmasıyla yer elması, kalp dostu besinler arasındadır. Tüm vücut fonksiyonları için gerekli olan potosyum içeriği sayesinde ayrıca kalp ilacı kullanan bireylerin kaybettiği potasyumun da vücuda geri kazandırılmasını sağlayacaktır.
- Vücut direncini arttırarak bağışıklık sistemini destekler ve vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olur.
- Lifli yapısı sayesinde kabızlık sorunun önüne geçer. Bağırsakların ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasını destekleyerek tuvalete çıkmayı kolaylaştırır. Ayrıca bu özelliği sayesinde bağsur sorunu için de faydalıdır.
Yer elması nasıl yetişir?
Dikildiği bölgenin iklim özelliklerine bağlı olarak şubat sonu ve mart ayında, tohum olarak kullanılan yumrular toprağa dikilir. Yumru, elinize aldığınız yer elmasının dış kabuk yüzeyinde bulunan, ucunda yuvarlak açıkları olan, tıpkı volkanik bir dağ gibi dışarı doğru patlamış olan çıkıntılara denir. Toprak dış gövdesi 1,5 metreye kadar uzayabilen yer elmasını dikerken kullanılması gereken en bereketli yöntem sıra dizim yöntemidir.
Bu yönteme göre toprakta 70 cm aralıklarla sıralar oluşturulur ve oluşturulan bu sıralara 30’ar cm aralıklarla yumrular dikilir. Yumruların toprağın 10-12 cm kadar içerisine sokulmasında dikkat edilmelidir. Yaklaşık 40 hafta sonra olgunlaşacak olan yer elmalarının kökleri, bu süreçte 3 ila 4 kez nazikçe çapalanmalı, sulama işleminde aşırıya kaçmamaya gayret edilmelidir. Yer elmasının da tıpkı patates gibi aşırı sulak toprakta nemleneceği ve çürüyeceği unutulmamalıdır.
En geç temmuz ila ağustos aylarında dalları ayrıca kurumaktadır. Yer elmalarının topraktan çıkarılma aşaması ise eylül sonu ila ekim ayları olmalıdır. Çıkarırken dikkat edilmesi gerekenler kesinlikle vardır. Bir konu, önce bir tane alıp tadına bakmak konusu önemlidir. Henüz olgunlaşmamış ise toprağı geri kapatarak hasat işlemini ertelemek gerekecektir. Diğer bir konu ise kökleri hırpalamamak olmalıdır. Bir yumrudan yaklaşık olarak 40 ila 50 adet yer elması çıkmaktadır. Elmaların geniş bir alanı kaplayacağı gerçeğinden yola çıkarak hasat işleminde titiz olunması yararlı olacaktır.
Yer elmasının besin değerleri nelerdir?
Ortalama ağırlığı 100 ila 120 gram olan yer elmasının 100 gramında 75 kalori bulunmaktadır. Folik asit, potasyum, demir ve lif içeriği yüksektir. Yer elmasının 100 gramında bulunan besin değerleri ise ayrıca ayrıntılı olarak şu şekildedir.
- lif (1.6 g), protein (2.0 g)
- yağ (0.0 g)
- kolesterol (0.0 mg)
- A vitamini (20.0 IU)
- C vitamini (4.0 mg)
- potasyum (429.0 mg)
- kalsiyum (14.0 mg)
- demir (3.4 mg)
- Karbonhidrat (17.4 gr)
Yer elması nasıl saklanır?
Toprak altında büyüdüğü için bol suyun altında topraklarından arındırılması elzemdir. Temizlendikten sonra soyularak veya soyulmadan işlem mümkündür. Beş dakika limonlu suda haşlanması gerekir. Sonrasında soğutularak buz dolabı poşetlerine konup buzlukta saklanabilmektedir. Haşlama işleminde bir litre suya yarım limonun suyu kafi gelecektir.
