Sağlık

C Vitamini Faydaları Nelerdir?

Ne kadar C vitamini ihtiyacımız var, nereden ne kadar almalıyız? Vitamin hapları kullanmalı mıyız? Fazlasının zararı var mı? Öncelikle C vitaminin sağlığımız bakımından son derece önemli bir vitamin olduğunu söyleyerek başlayalım. C vitaminin en önemli özellikleri ve faydaları şunlar: Hücresel fonksiyonlarımızda birçok biyokimyasal faaliyetle rol alır. Çok güçlü bir antioksidandır. Hücrelerimizi, yıpranmaya ve DNA hasarına karşı korur. Demir emilimini arttırarak demir eksikliği ve kansızlığa karşı korur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Cildi yıpranmaya karşı korur, kolajen yapımını teşvik eder. Tansiyon düşürücü etkisi vardır. Kan ürik asit seviyesini düşürmeye yardımcıdır. Kan, kötü kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürür.

C Vitamini Zengini Gıdalar

c vitamini

C vitamini suda eriyen tipte bir vitamin olduğu için vücutta depolanamaz. Dolayısıyla C vitaminin günlük olarak gıdalarla alınması gerekmektedir. C vitamininin besinsel kaynağı bitkisel gıdalardır. Yani meyveler, sebzeler, salatalar, C vitamininden en zengin gıdalar, kırmızı kapya biber, portakal, limon, mandalina gibi narenciye, nar, kivi meyvesi, çilek, brokoli, ıspanak ve yeşil salatalar, maydanoz, domates. Uzun lafın kısası C vitamini her türlü meyve, sebze ve salatalarda bol miktarda var.

Günde Ne Kadar C Vitamini Almalıyız?

Bu gıdaları günlük beslenmemizin içine serpiştirdiğimizde ihtiyacımız olan C vitamini de temin etmiş oluruz. Bilimsel çalışmalar günlük C vitamini ihtiyacımızın yetişkin erkeklerde 95 miligram, kadınlarda ise 75 miligram civarında olduğunu göstermektedir. Bu dozlar vücudumuzdaki biyokimyasal faaliyetler ve antioksidan kapasite açısından değerlendirilmiştir. Yani günde bir portakal veya iki mandalina biraz da salata domates yiyorsanız ihtiyacınız olan C vitaminini alıyorsunuz demektir.

C Vitamini İhtiyacı Fazla Kişiler Kimler?

Yalnız C vitamini ihtiyacı bazı durumlarda artmaktadır. Hamile kadınlarda süt veren annelerde bazı hastalık durumlarında ve sigara içenlerde.

c vitamini

Vitamin Takviyesi Almalı mıyız?

Modern toplumlarda vitamin eksikliği özellikle C vitamini eksikliği pek görülmez. Ancak buna rağmen C vitamini takviyeleri dünyada en çok satan ilaçlar ve takviyeler arasındadır. İnsanlar bu ürünleri sağlıklarını desteklemek, hastalıklardan korunmak ve enerji düzeylerini arttırmak için kullanırlar. Son yıllarda değişik vitamin, mineral, kombinasyonlarının cinseng gibi birtakım maddelerle karıştırılarak formalize edilen birtakım preparatlar piyasaya çıkmıştır. Bunu üretenler, bu maddelerin sağlığa destek ve enerji düzeyinde artışa neden olduğunu iddia etmektedirler. Vitamin ve mineraller her ne kadar çok önemli maddeler ise de enerji metabolizmamız üzerine pek etkili değil.

Ne Zaman Takviye Almalıyız?

Yani enerji vermezler öte yandan yapılan bilimsel çalışmalar vitamin preparatlarının kalp hastalıklarından ve kanserden korunma bakımından herhangi bir faydalarının olmadığını göstermektedir. Her ne kadar faydalı bir vitamin ise E vitaminin tablet halindeki formlarının faydalı değil aksine zararlı olduğunu göstermektedir. Bu tür preparatların erkeklerde akciğer ve prostat kanseri insidansını arttırdığı çok iyi bilinmektedir.

Başta C vitamini olmak üzere tüm vitaminlerin haplardan ziyade doğal formları olan besinlerden alınması daha etkilidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan çok ilginç bir çalışmadan bahsedeceğim. Bir araştırma merkezinde iki grup hasta alınmış.

Bunların bir grubuna 1000 miligram mega doz C vitamini tableti verilmiş, diğer gruba da 150 miligram C vitamini ihtiva eden birer portakal yemeleri söylenmiş. Bir ayın sonunda deneklerden kan, idrar ve doku numuneleri alınmış.

C Vitamini ile İlgili Yapılan Çalışmalar

Yapılan çalışmanın sonuçları çok ilginç. Günde 150 miligram C vitamine tekabül eden portakal grubunda kan ve doku C vitamini düzeylerinin çok daha yüksek olduğu ve etkinliklerinin çok daha yüksek olduğu anlaşılmış. C vitamini tableti kullanan kişilerde ise C vitamini idrar düzeyleri çok yüksek bulunmuş.

Buradaki açıklama gayet basit. Bizim bedenimiz ihtiyaç fazlası C vitaminli olduğu gibi idrarla atar. Bu çalışmanın sonucunda çalışmayı yapan araştırıcıların vardıkları nokta şu: Bunu şu şekilde izah ediyorlar: Doğa bize portakalı vermiş. Portakalı verirken içine evet C vitamini koymuş ama A, B, D gibi değişik vitaminler koymuş. Dünya kadar mineral koymuş ve Hâlâ etkisini yararını bilmediğimiz bir sürü madde koymuş bunu paketlemiş ve bize sunmuş.

Diyorlar ki siz kim oluyorsunuz da bunun içinden C vitaminini çıkarıp gerisini atıyorsunuz. Böyle bir şey olmaz. Portakalın içindeki bu vitamin, mineral ve değişik fitokimyasal maddeler bir bütün halinde çalışırlar. Hepsinin birbirinin etkilerini destekleyici önemli görevleri var. Dolayısıyla vitaminler söz konusu olduğunda daima doğal formlarında yenilmesi çok daha etkili ve faydalıdır. Öte yandan C vitamini ihtiyacının arttığı birtakım özel durumlar var.

İşte bu durumlarda ağızdan veya damar yoluyla C vitamin takviyesi gerekebilir. Bu durumlar bazı ameliyatlar sonrasında beslenme bozukluğu olan kişilerde mide küçültme ameliyatı olan kişilerde C ile D ve B vitaminleri ve demir takviyesi gerekmektedir. Hamilelerde süt veren annelerde sigara içenlerde ve alkoliklerde C vitaminine ihtiyacı artar ve takviyesi gerekir.

Fazla C Vitamini Zararlı Mı?

Peki bu noktada sormamız gereken bir başka soru var: C vitaminin fazlalığı olabilir mi? Gereğinden fazla vitamin alırsa ne olur? zararı var mı? Meyve ve sebzelerden alınan C vitaminin fazla alınması söz konusu değil. Toksik bir düzeye ulaşması için kilolarca diyelim. Portakal yenmesi gerekir ki kimse zaten bunu yemez.

Ancak sağlığına takıntılı bazı kişiler biraz önce bahsettiğim yüksek doz mega doz C vitamininin tabletleri. Bunun yanı sıra birçok multi vitamin tabletleri ve diğer ürünler kullanmaktadırlar. Yapılan bilimsel çalışmalar 2000 miligram ve üzerinde C vitamininin alınmasının bayağı ciddi yan etkileri ve zararları olduğunu göstermektedir.

Günde 2000 miligram ve C vitamininin alınmasının toksik etkileri şunlar: Gastrit reflü, bulantı ve ishal şeklinde sindirim sistemi rahatsızlıkları, C vitamininin demir emilimini arttırarak kan demir düzeylerini arttırır. Aşırı demir düzeyleri de kalp, karaciğer, pankreas, beyin gibi organlarda birikerek toksik etki gösterir. C vitamininin kanda ve idrarda oksalat kristallerin oluşumunu arttırarak böbrek taşı oluşumuna neden olur. Nadir durumlarda böbrek yetmezliğine neden olabilir. Yani her dediğim gibi bir şey faydalı diye. Daha fazlası daha faydalı değil. Her şeyi ölçü yemek gerekir. Bu noktada halk arasında doğru bilinen bazı yanlışlara da dikkat çekmek istiyorum.

C Vitamini Grip Hastalığına Karşı Etkili Mi?

Bunların başında grip hastalığında C vitamininin kullanımı var. Yaygın bir inanış, C vitamininin grip oluşumunu azalttığı oluşmuş gribi de tedavi ettiği yönündedir. Bu inanış maalesef doğru değil. Yapılan bilimsel çalışmalar C vitaminini kullanımının grip hastalığının oluşumunda ve seyrinde herhangi bir etkisinin olmadığını göstermektedir.

Ama bu arada laf aramızda grip olduğum zaman ilk yaptığım şey bir kocaman bardak portakal suyu içmek. Belki etkisi psikolojiktir ama ben kendimi daha iyi hissediyorum. Son yıllarda yaygınlaşan bir başka görüş ise C vitaminin Covide karşı koruyucu olduğudur. Tedavi edici olabildiğidir. Yapılan bilimsel çalışmalar covidi önlemede sonuçları şaşırtıcıdır. Covid tedavisinde C vitaminin herhangi bir rolünün olmadığı geçmiş yıllarda iyi niyetli olarak birçok merkezde damardan yüksek doz vitamin takviyesi yapılmış. Ancak bunun hastalığın seyrinde çok da etkili olmadığı görülmüştür.

C Vitamini Kansere Karşı Etkili Mi?

Bir başka yaygın inanış ise C vitaminin kanserlere etkili olduğudur. Şimdi C vitaminin genel sağlığımızı koruduğu bilinmektedir. Antioksidan etkisiyle hücrelerimizi DNA hasarına karşı koruduğu iyi bilinen bir gerçektir. Burada bir tartışma yok. Ancak oluşmuş bir kanserde C vitaminin ister ağızdan ister damar yoluyla verilmesinin çok etkili olmadığı anlaşılmıştır. Konuyu özetleyecek ve toparlayacak olursak C vitamin genel sağlığımız için fevkalade önemli bir vitamin. Yani dostumuz ancak C vitamin haplardan değil doğal besinlerden temin etmek en doğrusudir. Her konuda olduğu gibi C vitamini konusunda da ölçülü olmakta büyük fayda var.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir