Sürekli olarak her yaş aşk ile iç içedir. Peki neden aşık oluruz? Aşk bir ihtiyaç mıdır yoksa bir lüks müdür? Tüm bu merak edilen konuları yazımızda sizler için toparladık.
Aşk, iki insanın birbirine karşı veya tek yönden duygular hissetmeye başlamasıdır. Bilimsel olarak ise iki insanın birbirine hem bedensel olarak hem de ruhsal olarak duygular beslemesi aşk değildir. Genelde travmatik etkiler bırakan duygu durumlarına gerçek aşk deriz. Bunu gerçek hale getiren ise vücudumuzda meydana gelen iyi ya da kötü etkidir. Çok yoğun şekilde yaşanmış ve iz bırakmışsa aşk diyoruz. Bu yüzden herkesin aşktan anladığı farklı olur.
Neden Aşık Oluyoruz?
Nörolojik yönden açıklarsak; Aşk büyük bir takıntıdır. Sevdiğimiz zaman o kişiye gerekenden fazla değer vermeye başlıyoruz. Hatta daha ilerisi oluyor ve gereğinden fazla değer verdikçe daha da fazla bağlanmaya başlıyoruz. Böyle olunca bağlandığımız kişiye daha çok değer vermeye başlıyoruz. Daha çok değer verinceyse daha da çok bağlanıyoruz.
Psikolojik yönden açıklarsak; Kime, neden, nasıl aşık olduğumuzu açıklayan şemalar vardır. Şema geçmişten gelen deneyim ve yorumlarımızla oluşmuş bilinçaltında yaşayan yanıltıcı düşünme biçimidir. Şemaların meydana çıkarılmasına bağlı terapilere şematerapi denir. Bu terapinin temel amacı olanı nasıl görünüyorsa göründüğü gibi görmemizi sağlar çünkü insanları mantıksız hareket etmeye neden olan düşüncelerin kaynağıdır.
Aşk Nedir
İlişkiler mantıksız geliştiğinde iz bırakır. Bu izleri şema terapi sayesinde ortadan kaldırabiliriz. Şemalarımızdan haberimiz olmadığı zaman bu derin izler kendisini aşk olarak gösterir. Küçükken ebeveynlerden birisini kaybeden bir kişide terkedilme şeması oluşmuş olabilir.
İleri zamanlarda bu şema ortada neden yoksa bile değer verdiğimiz bizim için önemli olduğunu düşündüğümüz birinin bizi terk edeceğini düşünmek veya terk edeceğine dair endişe duymasına neden olur. Neden aşık oluruz sorusuna yanıt olarak verilebilecek en iyi cevaplardan birisi de budur.
Bunun sonucunda kaybetmekten korktuğumuz kişiyi kaybetmemek için şema bizi fazla fedakâr ve gereksiz mücadeleci yapabiliyor. Şemalar yalnızca terk edilme şemasından ibaret değildir. Birçok şema türü vardır.
Psikolojide şemalar; terkedilme, şüphe, duygusal yoksunluk, yabancılaşma, yetersizlik, başarısızlık, haklılık, boyun eğme, kendini feda etme, onay alma, karamsarlık, aşırı sorumluluk, aşırı eleştirellik, cezalandırılma vb. Bu şemalar sonucunda daha önce bu özelliklerdeki birisinin bizde iz bıraktığı için ileriki zamanlarda benzer biriyle karşılaştığımızda ilgi duyabiliriz.
AŞIK OLDUĞUMU NASIL ANLARIM?
Aşkın hem ruhsal yönden hem de bedensel yönden göstergeleri vardır. Aşık olduğumuzda sürekli sevdiğimiz kişiyi düşünüp onunla hayaller kurarız. Gelecek planlarımıza, mutlu anlarımıza hep o kişiyi de dahil ederiz. Onu gördüğümüzde kalp çarpıntısı, el terlemesi, baş dönmesi, meydana gelebilir. Geceleri onu düşünmekten dolayı uykularımız kaçabilir.
Kıskanç olabiliriz ve özlem çekebilirsiniz. Bir insana aşık olmamızdaki ilk etken görselliktir yani fiziksel etkendir. Daha sonraki aşamada -feromonlar- olarak adlandırılan koku uyarıları sayesinde kendimize biyolojik açıdan en uygun eşi seçeriz. Ter bezlerimizden salgılanan koku molekülleri olarak adlandırılan feromonlar, seçeceğimiz bu eş adaylarına genetik yapımız ve biyolojik açıdan uyumumuz hakkında bilinç altımımızın seçim yapmasına yardımcı oluyor. En son adımdaysa beyin devreye girer. Pek çok sayıda nörokimyasallar ve hormonlar aşkı pekiştiriyorlar.
Aşık olan kişiler mutluluk hormonu salgılarlar. Mutlu olan bu kişi bu halinden keyif alır ve hep o kişiyle zaman geçirmek ister. Aşık olan bu kişide hormonlardan dopamin, serotonin ve noradrenalin hormonları dengeli şekilde aktif olarak salgılanır.
Aşkın kalıcı hale gelmesiyse bağlılık ve sevgi hormonu okaitosin sayesinde meydana gelir. İnsan aşık olduğunda beynin çalışma sistemi değişiyor. Araştırmalara göre deneklerin beyin taraması(MEI) sırasında aşık oldukları kişilerin fotoğraflarını gördüklerinde yada onlarla ilgili olayları düşündükleri anda, beyinlerindeki insula denilen bölgelerinin iç kısımları ve singüler korteksin ön bölümü ayrıca hippocampus gibi bölgerinde değişikler gözlemlenmiştir.
Bu değişim gösteren bölgeler aynı zamanda madde bağımlılığı gibi kişinin kontrol etme bilincini ele geçirip başka durumlarda da aktif faliyeterde bulunan ve aktif hale geldiğinde kişiye başarı duygusunu yaşatan ödül üzerine kurulu sisteminin en önemli parçasındandır. Neden aşık oluruz sorusuna bilimsel olarak da bu şekilde yanıt verebiliriz.
İlk aşk bizi nasıl etkiler?
İlk aşk bizim için çok önemlidir. Çoğu insan lise zamanlarında ilk aşkıyla tanışırken bazılarımız daha önce bazılarımızsa daha sonraki yaşlarında bu duyguyla tanışırlar. İlk aşık olduğumuzda deneyimsizdir. Heyecan ve korku bir aradadır. Bazılarımızın ilk aşkı mutlu ederken bazılarımı mutsuz edebilir. Bu ilk aşk sonraki hayatımızdaki ilişkilerimize bakış açışımızda, isteklerimizde de belirleyicidir.
İyi bir ilişkiden çıkmış, aşkının karşılığını almış biri olabilirsiniz. Veya yaşanılan ne varsa yaşayıp karşılıkla kararlaştırmadan sonra ilişkinin bitirilmesine karar veren ile aşkı karşılık bulamamış veya ilişkideyken yalan, güvensizlik, ilgisizliğe maruz kalmış bir insanın yaşadıkları duygular ve geleceğe bakış açısı farklıdır.
Yaşanılan her olay insanın bilinçaltına ilmek ilmek kesinlikle işlenir. Zamanı gelince bu yaşadıklarımız seçimlerimizi ayrıca etkiler. İlk aşkında güven, yalan problemleri yaşayanlar daha sonrada insanlara güvenmekte inanmakta kesinlikle zorluk çekerler. Problemli iletişimleri olur ve mutsuz olurlar. Bu yüzden ilk aşk çok önemlidir. Geleceğimizdeki ilişkilerin temelini oluşturur.
